Το αρχαίο Θέατρο του Διονύσου αποτελεί το σημαντικότερο μνημείο της Νότιας κλιτύος της Ακροπόλεως, καθώς στο θέατρο αυτό, τον 5ο αιώνα π.Χ. παρουσιάστηκαν στο Αθηναϊκό κοινό οι κορυφαίες δημιουργίες του Αρχαίου Δράματος. Κατά την περίοδο εκείνη το κοίλο ήταν πιο απλό και περιορισμένο και έλαβε την τελική του μορφή μετά τα μέσα του 4ου π.Χ. αιώνα, όταν ο ρήτορας Λυκούργος είχε τη διαχείρηση των δημοσίων δαπανών της Αθήνας.
Το Θέατρο εγκαταλείφθηκε μετά το τέλος της αρχαιότητας και σταδιακά, κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα καλύφθηκε από επιχώσεις. Η ανεύρεση και ανασκαφή του πραγματοποιήθηκε μεταξύ των ετών 1862 και 1895. Το 2003 εκπονήθηκε μελέτη αποκατάστασης του κοίλου και ορίστηκαν επιμέρους αναστηλωτικές επεμβάσεις για τη σταδιακή αποκατάστασή του.
Η αρχιτεκτονική του μνημείου είναι ένα έξοχο δείγμα της κλασσικής περιόδου, με τα εδώλια κατασκευασμένα από καλολαξευμένους ασβεστόλιθους από την πειραϊκή ακτή, ενώ οι θέσεις της πρώτης σειράς, οι προεδρίες, αποτελούν θαυμαστά έργα μαρμαροτεχνίας, με λαξευμένους τους τίτλους των δικαιούχων ιερέων και αξιωματούχων επάνω στον κάθε θρόνο.
Η προσπάθεια που ξεκίνησε το 2003 ο σκηνοθέτης Μιχάλης Κακογιάννης για τη νυκτερινή ανάδειξη των μνημείων της Ακροπόλεως με το φωτισμό των μνημείων του Ιερού βράχου, βάσει των μελετών του Pierre Bideau και του Κώστα Κάπου, συνεχίστηκε με πρωτοβουλία της εταιρείας Philips Ελλάς, η οποία ανέλαβε τη χορηγία για τη μελέτη και πλήρη εγκατάσταση του φωτισμού αναδείξεως του σημαντικού αυτού μνημείου.
Η εκπόνηση της μελέτης και η επίβλεψη των εργασιών ανατέθηκε στο μελετητή φωτισμού Κώστα Κάπο, προκειμένου το φωτιστικό και αισθητικό αποτέλεσμα να είναι σύμφωνο με τη φιλοσοφία του φωτισμού του συνόλου των μνημείων της Ακροπόλεως, τη μελέτη του οποίου είχε εκπονήσει ο ίδιος μελετητής βάσει προτάσεων του Pierre Bideau.
Ο χώρος του αρχαίου θεάτρου παρουσιάζει αρκετές δυσκολίες στο φωτισμό του, παρόμοιες με αυτές που αντιμετωπίστηκαν κατά τη μελέτη και εγκατάσταση του φωτισμού στον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας. Συγκεκριμένα, η περιοχή δεν παρουσιάζει ιδιαίτερο ανάγλυφο, δεν περιλαμβάνει κτίρια ή άλλες αρχιτεκτονικές προεξοχές και είναι δύσκολα ορατή από την περίμετρο του αρχαιολογικού χώρου λόγω της παρεμβολής συστάδας δένδρων. Συνεπώς, ο φωτιστής καλείται να βοηθήσει τον θεατή στην «ανάγνωση» του μνημείου από μία απόσταση που συγχέει τα επιμέρους αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά του χώρου αυτού. Ολα αυτά, από την αρχή καθορίζουν ότι το τελικό αποτέλεσμα σε καμμία περίπτωση δεν μπορεί να είναι το ίδιο με αυτό του Παρθενώνα, όπου ήταν δυνατή η ανάδειξη κάθε ενός ξεχωριστά αρχιτεκτονικού μέλους με τη χρήση κατάλληλων προβολέων και πολωτικών φίλτρων.
Ο φωτισμός του χώρου έγινε με 52 προβολείς Decoflood MVF-606 της Philips, με κάτοπτρα ευρείας, μέσης ή στενής δέσμης, ισχύος 150W με λαμπτήρα μεταλλικών αλογονιδίων σε κεραμικό καυστήρα, τύπου CDM-T και αποδιδόμενης απόχρωσης του λευκού φωτός στους 3000 και 4200°Κ. Οι προβολείς αυτοί παραδόθηκαν βαμμένοι σε απόχρωση RAL 1016 από το εργοστάσιο, προκειμένου να ταιριάζουν με την απόχρωση των μαρμάρινων μελών του θεάτρου, και εγκαταστάθηκαν είτε με αντιθαμβωτική περσίδα, είτε με πολωτικό φίλτρο οριζόντιας επέκτασης της φωτεινής δέσμης, ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε σημείου. Σε συνεργασία με τους υπεύθυνους αρχιτέκτονες και αρχαιολόγους του χώρου, έγινε η επιλογή 9 σημείων φωτισμού όπου εγκαταστάθηκαν 7 ικριώματα σχήματος «Π» και 2 ιστοί για να φιλοξενήσουν τους προβολείς. Η επιλογή έγινε τόσο με βάση το επιθυμητό φωτιστικό αποτέλεσμα, όσο και τις ιδιαίτερες ανάγκες της αισθητικής του χώρου, έτσι ώστε οι προβολείς να μην είναι ιδιαίτερα ορατοί κατά τις πρωϊνές ώρες και να μην επηρρεάζουν την εικόνα του μνημείου.
Οι οδεύσεις των καλωδίων έγιναν σε μικρό βάθος ώστε να μην προξενηθούν βλάβες σε αρχαία μέλη που βρίσκονται ακόμα στο έδαφος. Παρ’όλα αυτά δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή στην επίτευξη μιας λειτουργικά ασφαλούς εγκατάστασης που δεν θα αντιμετωπίσει στο μέλλον προβλήματα μηχανικών καταπονήσεων, καιρικών φθορών ή ηλεκτρολογικών προβλημάτων. Αλλωστε, η προηγούμενη εμπειρία του μελετητή στο φωτισμό ιδιαίτερα σημαντικών αρχαιολογικών χώρων, ήταν αρκετή ώστε η μελέτη να λάβει έγκριση από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο χωρίς προβλήματα ή παρατηρήσεις.
Το τελικό φωτιστικό αποτέλεσμα είναι μία εναλλαγή μεταξύ δεσμών θερμότερου λευκού με δέσμες ψυχρότερου, ώστε να επιτυγχάνεται μία αίσθηση του αναγλύφου του χώρου από απόσταση. Τα σωζόμενα εδώλια του κοίλου του θεάτρου φωτίζονται από λευκό φως στους 4200°Κ που αναδεικνύει το φυσικό χρώμα του μαρμάρου και του ασβεστόλιθου, ενώ η περιοχή του επιθεάτρου που συνορεύει με την ήδη φωτιζόμενη περίμετρο του Ιερού Βράχου φωτίζεται με θερμότερο λευκό φως στους 3000°K.
Τα αναλήμματα των παρόδων του θεάτρου, καθώς και αυτά που βρίσκονται στην Ανατολική και Δυτική πλευρά του φωτίστηκαν τόσο από πολωμένες δέσμες όσο και από απλές, με εναλλαγή των αποχρώσεων του λευκού φωτός, όπου ήταν αναγκαίο για την ανάδειξη του αναγλύφου τους. Επίσης έγινε και γενικός φωτισμός αναδείξεως των υπολειμμάτων από το ιερό του Διονύσου που βρισκόταν στη Νότια πλευρά του θεάτρου. Δυστυχώς, όπως προαναφέρθηκε, το σύνολο του φωτιστικού αποτελέσματος μπορεί να γίνει αντιληπτό σε όλη του την έκταση, μόνο από αεροφωτογραφία, λόγω του σχετικά μικρού αναγλύφου της περιοχής.
Κάθε έργο αυτού του είδους δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί χωρίς την ανιδιοτελή συνεργασία πολλών ατόμων. Η πρώην Διευθύντρια της Α' ΕΠΚΑ κα Αλκηστις Χωρέμη είχε την πρωτοβουλία να φωτιστεί ο συγκεκριμένος χώρος. Ο αρχιτέκτων μηχανικός κ. Κωνσταντίνος Μπολέτης της επιτροπής αναστηλώσεως Διονυσιακού Θεάτρου και η αρχαιολόγος κα Σοφία Μοσχονησιώτη της Α’ ΕΠΚΑ ήταν οι βασικοί παράγοντες (μεταξύ πολλών άλλων επιστημόνων) στην τελική διαμόρφωση του έργου, εκ μέρους του Υπουργείου Πολιτισμού, ενώ την εποπτεία του έργου είχε ο νυν Διευθυντής της Α' ΕΠΚΑ Αθηνών κ. Αλέξανδρος Μάντης. Η συμβολή και βοήθεια του ηλεκτρολόγου μηχανικού κ. Σπ. Οικονομόπουλου της ΥΣΜΑ, όπως σε όλα τα προηγούμενα έργα, υπήρξε πολύτιμη και καθοριστική. Τέλος, η αρμονική συνεργασία των κ.κ. Κων. Πεζούλα της Philips Ελλάς και Σωτ. Βλάχου και Ι. Ευαγγέλου της Αλέξανδρος Τεχνική ΑΕ συνέβαλλε στην έντεχνη και ποιοτική ολοκλήρωση των εργασιών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου